Axit nucleic...

Bài 6 - Sinh học 10: Axit nucleic

* Nội dung cơ bản

I. ĐẶC ĐIỂM CHUNG

- Phân loại: Axit DeôxiribôNucleic (ADN) và Axit RiboNucleic (ARN)
- Nguyên tắc cấu tạo: đa phân, đơn phân là các nucleotit (tạo thành chuỗi polinucleotit)

II. CẤU TRÚC VÀ CHỨC NĂNG CỦA ADN

1, Nucleotit- đơn phân của ADN

- Thành phần:
+ Bazơ nitơ (A, T, G, X)
+ đường đêôxiribôzơ C5H10O4
+ axit phôtphoric H3PO4
- Phân loại: 4 loại (A, T, G, X) gọi theo tên của bazơ nitơ

2, Cấu trúc của ADN

a) Cấu trúc: Là một chuỗi xoắn kép gồm 2 mạch polinucleotit chạy song song và ngược chiều nhau, xoắn đểu quanh một trục tưởng tượng.
+ Đường kính vòng xoắn: 2 nm
+ Chiều cao vòng xoắn: 3,4 nm
- Các nucleotit trên một mạch liên kết với nhau bằng các liên kết photphodieste, theo nguyên tắc đa phân.
- Các nucleotit trên 2 mạch liên kết với nhau bằng các liên kết hidro, theo nguyên tắc bổ sung: 1 bazơ lớn liên kết với 1 bazơ nhỏ (A và T: 2 liên kết hidro, G và X: 3 liên kết hidro).

b) Hình dạng:

- Dạng vòng ở tế bào nhân sơ
- Dạng thẳng ở tế bào nhân thực.
c) Vị trí tồn tại: trong nhân, ty thể, lạp thể của tế bào.

3, Chức năng của ADN

- Lưu trữ, bảo quản và truyền đạt thông tin di truyền qua các thế hệ tế bào và qua các thế hệ cơ thể sinh vật.

III. AXIT RIBONUCLEIC

1, Nucleotit- đơn phân của ARN

- Thành phần:
+ Bazơ nitơ (A, U, G, X)
+ đường ribôzơ C5H10O5
+ axit phôtphoric H3PO4
- Phân loại: 4 loại (A, U, G, X) gọi theo tên của bazơ nitơ.

2, Cấu trúc và chức năng của ARN

3 loại ARN

- mARN:

+ Là 1 mạch polipeptit dạng thẳng;

+ Chức năng: truyền đạt thông tin di truyền
- tARN
+ Là 1 mạch polipeptit quấn lại ở 1 đầu, tạo thành 3 thuỳ tròn.
+ Chức năng: Vận chuyển axit amin tới riboxom để tổng hợp protein.
- rARN
+ Là 1 mạch polipeptit trong đó có khoảng 70% số nucleotit có liên kết bổ sung tạo cấu trúc xoắn tại một số điểm.
+ Chức năng: Là thành phần chủ yếu cấu tạo nên ribôxom.


* Một số câu hỏi:

1. Vì sao cùng sử dụng 4 loại nucleotit để ghi thông tin di truyền trên ADN nhưng các loài sinh vật trên trái đất lại rất khác nhau? 2. Bài tập:Một đoạn phân tử ADN có 2400 nucleotit, trong đó có 900 A
a) Chiều dài của đoạn gen trên?
b) Số nucleotit từng loại của gen?
c) Có bao nhiêu liên kết hidro trong phân tử?

(Bài tập liên quan đến phần này có rất nhiều, chúng ta sẽ lập topic riêng sau, ở đây chỉ đưa ra một bài tập để ví dụ thôi.)

3. So sánh cấu trúc và chức năng của ADN và ARN